Het demissionaire kabinet werkt aan plannen om de bouw van twee nieuwe kerncentrales volledig door de overheid te laten financieren. Hiervoor wordt een nieuw staatsbedrijf opgericht: de Nucleaire Energie Organisatie (NEO), dat eigenaar van de centrales wordt. Publieke financiering kan op de lange termijn goedkoper uitpakken dan samenwerking met commerciële investeerders.
Beperkte interesse vanuit bedrijfsleven
Tot nu toe tonen marktpartijen weinig bereidheid om mee te investeren. Bedrijven vinden het risico te groot, omdat een volgend kabinet de plannen mogelijk kan herzien of intrekken. Die politieke onzekerheid zorgt ervoor dat geldverstrekkers hogere rentes vragen voor leningen, wat de bouwkosten verder opdrijft.
De overheid kan daarentegen goedkoop lenen en zo de totale kosten van het project beperken. Daarom stelt demissionair klimaatminister Sophie Hermans voor om te kiezen voor volledig publieke financiering, geraamd op 20 tot 30 miljard euro exclusief rente. Ze sluit niet uit dat bedrijven later alsnog kunnen deelnemen, bijvoorbeeld als mede-eigenaar of ontwerper van de centrales.
Oprichting NEO en eerste investeringen
In de plannen voor kernenergie wordt voorgesteld om in eerste instantie 45 miljoen euro te investeren in NEO. Dat bedrag kan oplopen tot 222 miljoen euro in 2027. Vanuit dit staatsbedrijf zouden uiteindelijk de bedrijven worden geselecteerd die de kerncentrales gaan bouwen.
De precieze kosten en financieringsstructuur worden de komende twee jaar verder uitgewerkt. Volgens Hermans worden in die periode nog geen onomkeerbare stappen gezet.
Twee bouwers in beeld
Momenteel zijn twee internationale bedrijven kandidaat voor de bouw: het Franse EDF en het Amerikaanse Westinghouse. Met de uiteindelijke bouwer wil het kabinet mogelijk ook afspraken maken over de optie voor een derde en vierde centrale.
De locaties zijn nog niet definitief vastgesteld, al heeft Borssele in Zeeland de voorkeur van het kabinet. Daar staat momenteel ook de enige werkende kerncentrale van Nederland. De eigenaar hiervan is onze opdrachtgever Elektriciteits-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ).
Bestaande centrale mogelijk langer open
Daarnaast onderzoekt de overheid of de bestaande kerncentrale in Borssele langer open kan blijven dan de geplande sluiting in 2033. Daarvoor is nog een wetswijziging en goedkeuring van toezichthouder ANVS nodig.
TNO: kosten vergelijkbaar met extra windenergie
Een nieuwe studie van TNO, die eveneens aan de Kamer is gestuurd, laat zien dat de totale kosten van een energiesysteem met vier grote kerncentrales vergelijkbaar kunnen zijn met een scenario waarin meer windparken op de Noordzee worden gebouwd.
Volgens TNO-onderzoeker Aart Kooiman is “het verschil in totale systeemkosten nagenoeg nul”. De hoge investeringskosten van kerncentrales worden deels gecompenseerd door lagere kosten voor andere onderdelen van het energiesysteem, zoals elektriciteitsopslag en waterstofimport.
Industriële vraag blijft bepalend
De economische haalbaarheid van kerncentrales hangt volgens TNO mede af van de industriële vraag naar elektriciteit. Als de zware industrie in Nederland krimpt, kunnen de centrales duurder uitvallen per opgewekte eenheid energie.
Kooiman benadrukt dat kosten niet de enige overweging zijn. Ook strategische energiezekerheid, kernafvalverwerking en financieringsrisico’s spelen een rol bij de uiteindelijke afweging of Nederland daadwerkelijk nieuwe kerncentrales gaat bouwen.
Bouw jij ook mee aan de energie van de toekomst?
De energietransitie vraagt om vakmensen die verder denken dan vandaag. Bekijk onze mogelijkheden in de energiesector en ontdek waar jouw technische kennis het verschil maakt. Of kom direct in contact met ons.
Bron: NU.nl
