Veel technici in de industrie komen op hun werk in aanraking met machines en installaties. Helaas vinden hierbij nog altijd veel ongelukken plaats. Bijvoorbeeld bij onderhouds- of reparatiewerkzaamheden. Wij leggen je uit hoe LOTOTO dit kan helpen voorkomen.
Wat is LOTOTO?
LOTOTO staat voor Lock Out – Tag Out – Try Out. Of, in het Nederlands: stopzetten en vergrendelen – markeren – controleren.
Deze werkwijze is bedoeld om de veiligheid en gezondheid van werknemers te borgen tijdens onderhoudswerkzaamheden. Door LOTOTO toe te passen, beschikt een onderhoudsmedewerker of monteur over een fysieke afscherming. Hierdoor kan niemand per ongeluk een machine of installatie starten terwijl er onderhoud plaatsvindt.
Hoe werkt LOTOTO precies? Nadat een machine of installatie is afgeschakeld (geïsoleerd), moet een medewerker de energiebron vergrendelen (Lock Out). Vervolgens brengt een medewerker een TAG aan met daarop zijn of haar persoonlijke gegevens (Tag Out). Ten slotte moet een medewerker controleren of de energiebron echt is veiliggesteld (Try Out). Werkt de machine nog? Dan is deze niet genoeg veiliggesteld en moet dit alsnog gebeuren.
Waarom is LOTOTO zo belangrijk?
De Europese Richtlijn 2009/104/EG beschrijft minimumvoorschriften voor werknemers om arbeidsmiddelen veilig en gezond te gebruiken. Deze richtlijn is van groot belang, omdat 20 procent van de Nederlandse werkenden machines op het werk gebruikt, bijvoorbeeld in BRZO-bedrijven. Denk dan aan onder meer cirkelzagen, heftrucks en productiemachines.
Uiteraard moet het ook veilig zijn om machines en installaties te onderhouden. Hiervoor is het vaak nodig om het (productie)proces stil te leggen. In de industrie gebeuren echter juist veel ongevallen en near misses als een machine of installatie buiten werking is.
Zo gaat het vaak mis doordat een operator of monteur niet in de gaten heeft dat iemand aan het sleutelen is en een machine of installatie weer aanzet. LOTOTO helpt dit te voorkomen.
Hoe gaat LOTOTO in zijn werk?
LOTOTO kent drie stappen, maar elke stap heeft ook weer deeltaken. Wij vatten ze samen:
Lock Out (LO)
- Alles begint met een goede voorbereiding. Inventariseer eerst alle energiebronnen en bedieningselementen, zoals kleppen, schakelaars, stroomonderbrekers, stekkers, snaren, et cetera. Bepaal wat ervoor nodig is om de installatie te isoleren van de energiebronnen. Schrijf dit op in een instructie;
- Informeer alle medewerkers die bij de Lock Out betrokken zijn;
- Leg alle operationele werkzaamheden aan de installatie stil;
- Bepaal wat er vanuit de centrale bedienruimte nodig is voor de Lock Out;
- Stop de installatie (in overeenstemming met de gebruikelijke stopmethode);
- Isoleer de installatie op een veilige manier van zijn energiebronnen: schakel stroomtoevoer uit, maak leidingen leeg, spoel ze en maak ze drukloos, zet afsluiters dicht, plaats steekflenzen, verwijder riemen of snaren, et cetera;
- Zorg dat de installatie vrij is van opgeslagen energie. Dit is bijvoorbeeld chemische, elektrische of hydraulische energie. Laat reststroom gecontroleerd wegvloeien, laat de installatie afkoelen, ruim restproducten op, et cetera.
Tag Out (TO)
- Voor de Tag Out-fase is het belangrijk om alle energiecontrolepunten te vergrendelen in uit- of dichte stand. Markeer deze vervolgens;
- Voor elke betrokken LOTOTO-geautoriseerde geldt: plaats je eigen slot en label. Op dit label staan het equipmentnummer, de datum en de naam van de geautoriseerde.
Try Out (TO)
- s dit werk afgerond? Informeer dan alle betrokkenen dat de installatie of machine weer in gebruik wordt genomen;
- Ter afsluiting verwijdert elke LOTOTO-geautoriseerde zijn of haar eigen sloten en labels. Ruim al het gereedschap op. Zet alle schakelaars, afsluiters en aandrijvingen weer in operationele positie. Start de installatie volgens de normale startprocedure.
Wat kunnen bedrijven en hun medewerkers doen?
Elk bedrijf is verplicht om te zorgen dat zijn werknemers veilig en gezond blijven, ook tijdens onderhoud. Organisaties moeten hun personeel goed over LOTOTO informeren, zodat een installatie of machine niet per ongeluk toch kan worden gestart als er onderhoud plaatsvindt. Daarnaast moet een bedrijf na invoering van LOTOTO de werkinstructies en werkwijze evalueren en hierin eventuele verbeterpunten doorvoeren.
De LOTOTO-werkwijze bestaat uit aardig wat stappen, zoals we hierboven al beschreven. Het is daarom essentieel dat een bedrijf iedereen die met het proces in aanraking komt bij de implementatie betrekt. Hierdoor weet elke werknemer wat hij of zij (niet) moet doen bij onderhoudswerk aan een installatie of machine.
Ook toe aan een nieuwe, veilige uitdaging?
Bij Stratt+ helpen we je graag om deze te vinden in de techniek of industrie. Neem gerust contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Bronnen: Monitor Arbo, NCOI
