Afgeschermd werken: als technicus of technisch leidinggevende is de kans groot dat je er wel eens mee te maken hebt. Welke risico’s brengt dit met zich mee? En wat kun je doen om deze risico’s te beperken zodat jij en je collega’s veilig afgeschermd kunnen werken?
Wat is afgeschermd werken?
Afgeschermd werken, wat is dat precies? Het gaat om verschillende soorten werkzaamheden, maar in de kern staat een ding vast: tijdens dit werk bevind jij je achter een afscherming. Werk je buiten in de techniek, bijvoorbeeld in de grond-, weg- en waterbouw (GWW), dan kan dit onder een viaduct of in een tunnel zijn.
Je kunt echter ook denken aan technisch werk onder speciaal aangebrachte overkappingen of in een doorwerkhal. Of achter aangebrachte voorzieningen tegen tocht, bijvoorbeeld als je op een steiger op hoogte werkt.
Bij afgeschermd werken gaat het om alle maatregelen die genomen moeten worden om te zorgen dat werknemers en gevoelige apparatuur beschermd zijn. Dit is vooral belangrijk in sectoren en situaties waarin technici in contact komen met gevaarlijke stoffen of materialen of werken met complexe machines.
Afgeschermd werken in de techniek is om verschillende redenen noodzakelijk: het beschermt technisch medewerkers en materialen tegen weersomstandigheden als kou, regen en harde wind. Daarnaast zorgt het ervoor dat het werk ongeacht de weersomstandigheden doorgang kan vinden. En verder beperkt afgeschermd werken hinder voor de directe omgeving.
Wat zijn de gevaren bij afgeschermd werken?
Op welke manier je ook werkt in de techniek, jouw veiligheid en die van je collega’s is uiteraard van het grootste belang. Daarom is het heel belangrijk om de gevaren die bij afgeschermd werken horen te kunnen herkennen en reduceren.
Door werkzaamheden of machines af te schermen, ontstaat er een afgeschermde ruimte. Dit brengt een aantal risico’s met zich mee. Hierin kan bijvoorbeeld sprake zijn van beperkte ventilatie of blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
Andere risico’s tijdens het werken in een afgeschermde ruimte zijn minder licht, oplopende temperaturen als gevolg van de zon of een hoge luchtvochtigheid. Ook kun je bij afgeschermd werken in de techniek te maken krijgen met tocht door tunnelwerking of lawaai door de reflectie van geluid.
Een minder voor de hand liggend risico is dat afgeschermd werken in de techniek kan leiden tot een schijnveiligheidsgevoel. Hierdoor kunnen technisch medewerkers minder alert worden en gaan zij bijvoorbeeld minder voorzichtig om met gevaarlijke situaties. Ze denken immers dat de afscherming hen voldoende bescherming biedt.
Daarom is het heel belangrijk om je te realiseren dat afgeschermd werken in de techniek bedoeld is om risico’s te verminderen, maar geen garantie biedt op absolute veiligheid. Er bestaat altijd een kans op menselijke fouten. Bovendien gaat het bij een afgeschermde werkplek om het minimaliseren van bekende gevaren, terwijl er in de techniek altijd onvoorziene (gevaarlijke) situaties kunnen ontstaan.
Hoe moet mijn werkgever de risico’s van afgeschermd werken beperken?
Werkgevers zijn wettelijk verplicht om voor een veilige werkplek te zorgen. Dit geldt ook voor technische bedrijven. Om de risico’s van afgeschermd werken te beperken, moeten zij acties ondernemen. We benoemen een aantal standaardmaatregelen.
Ten eerste moet een technisch werkgever ervoor zorgen dat de afgeschermde ruimte goed toegankelijk is voor zijn werknemers. Daarnaast moet de aan- en afvoer van materialen ongehinderd doorgang kunnen vinden.
Verder is het belangrijk dat technici veilig met mechanische hulpmiddelen en groot materieel in de afgeschermde ruimte kunnen werken. Ook moet een technisch werkgever hinder voor eventuele mensen in of rondom de afgeschermde ruimte beperken.
Het is noodzakelijk dat de technisch werkgever zorgt voor voldoende verwarming bij koude omstandigheden, bijvoorbeeld via elektrische luchtverwarming of luchtblazers. En tijdens warme omstandigheden moet er juist sprake zijn van goede ventilatie in de afgeschermde ruimte.
Wat kan ik als technicus zelf doen om veilig afgeschermd te werken?
Als technicus heb je veilig afgeschermd werken ook zelf in de hand. Merk je dat er verbeteringen mogelijk zijn in het veilig werken binnen de afgeschermde ruimte? Spreek jouw werkgever hier dan op aan zodat je jouw afgeschermde werk veilig kunt (blijven) doen.
Beperk daarnaast de risico’s van afgeschermd werken door de voor jouw werksituatie geschikte PBM’s (persoonlijke beschermingsmiddelen) op de juiste wijze te gebruiken.
Werk je als technicus op hoogte? Dan is het belangrijk dat er goede CE-gemarkeerde valbeveiliging is geplaatst. Afschermingsmateriaal is niet voldoende. Je werkgever moet jou in het gebruik hiervan trainen. Bij harde wind moeten constructies voldoende stabiliteit en veiligheid bieden, en deze moeten altijd correct zijn verankerd.
Werk jij als technicus veel buiten, bijvoorbeeld op een projectlocatie? Dan kunnen weersomstandigheden grote invloed hebben op jouw werk en gezondheid. Je werkgever moet dan bijvoorbeeld voor de benodigde schermen en schotten zorgen zodat jij je werk veilig kunt doen.
Wat is mijn verantwoordelijkheid als technisch leidinggevende?
Als technisch leidinggevende is het heel belangrijk dat je op de hoogte bent van de maatregelen voor afgeschermd werken binnen jouw bedrijf. Je moet kunnen bepalen waar en wanneer hiervan sprake is.
Daarnaast moet je als technisch leidinggevende weten welke specifieke gevaren in jouw werksituatie een rol spelen. Op basis hiervan moet je maatregelen nemen zodat jouw collega-technici veilig en gezond afgeschermd kunnen werken.
Voer daarom regelmatig risicobeoordelingen uit om potentiële gevaren op de werkplek te identificeren. Analyseer hierbij de werkprocessen, apparatuur en omgevingsfactoren. Zorg dat je op de hoogte bent van geldende werkmethodes en genomen veiligheidsmaatregelen. En dat je weet welke maatregelen je zelf moet treffen. Vergeet hierbij niet eventuele reddingsprocedures, vluchtwegen, blusmiddelen en BHV.
Houd als technisch leidinggevende je kennis van de geldende communicatieprocedures voor het werken in de afgesloten ruimte up-to-date. Zorg dat je bijvoorbeeld weet aan welke gevaarlijke stoffen en geluiden jij of je teamleden kunnen worden blootgesteld en hoe je hier veilig mee omgaat.
Stel je collega-technici van alle maatregelen op de hoogte. Controleer regelmatig of zij (nog) over de juiste actuele kennis beschikken en de maatregelen ook daadwerkelijk kunnen toepassen. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het correcte gebruik van PBM’s. Is dit niet het geval? Geef hen dan extra trainingen of instructies.
Met behulp van deze maatregelen zorg je ervoor dat jij en je collega’s altijd veilig afgeschermd kunnen werken in de techniek.
Veilig werken staat voorop
De veiligheid van onze medewerkers staat op nummer een. Ben jij klaar voor een nieuwe technische uitdaging binnen een veilige omgeving? Neem contact op!
Bronnen: Volandis, Arbo
